Onderzoek naar digitale screening voor een operatie

Als het aan anesthesiologen Sander van den Heuvel en Jan-Wiebe Korstanje ligt, brengt een groot deel van de patiënten in de toekomst een digitaal bezoek aan het spreekuur, voordat een operatie plaatsvindt. Hiervoor hoeven patiënten dan niet meer naar het Erasmus MC te komen. Maar of dat kan en verstandig is, wordt eerst door hen onderzocht.

Subsidie

Korstanje en  Van den Heuvel  hebben  voor dit onderzoek bijna 1 miljoen euro subsidie gekregen  van het Topconsortium Kennis en Innovatie Health Holland. Dit is een instantie die wetenschappers uitdaagt om samen met bedrijven met technologische oplossingen te komen voor ingewikkelde vraagstukken in de zorg. Het bedrag werd voor de coronacrisis toegekend. ‘Sinds de crisis is de vraag naar een digitale screeningsmethode alleen maar toegenomen’, vertelt Sander van den Heuvel. ‘Sommige ziekenhuizen doen vanwege de crisis al veel meer telefonisch  op dit vlak dan voor de crisis, echter zonder zicht te hebben op de consequenties.’

Informatie

Alle patiënten die worden geopereerd, komen altijd eerst langs  op het  pre-operatieve  spreekuur. Daar  krijgen zij  uitgebreide informatie over de gang van zaken voor, tijdens en na  hun ziekenhuisopname. Over  nuchter blijven,  narcose of een ruggenprik als verdoving en andere technieken die worden  gebruikt tijdens de operatie.  De anesthesioloog  is een medisch specialist die zich bezighoudt met het geven van anesthesie aan patiënten die een operatie of een pijnlijk, belastend onderzoek moeten ondergaan.

Keuzes

Van den Heuvel: ‘Maar voordat een patiënt wordt geopereerd, maken we, soms in overleg met de behandelaar, en altijd in samenspraak met de patiënt een inschatting van de risico’s die aan zo’n operatie kleven en advies over welke keuzes zij het beste kunnen maken. Daarvoor moeten we goed zicht hebben op de gezondheid van de patiënt. Zo’n gesprek telefonisch voeren is niet ideaal. Want heeft de patiënt wel begrepen wat er is gezegd?  En is de patiënt echt wel zo fit als hij of zij zelf denkt en zegt?  Uiteindelijk geeft  de patiënt  een  informed  consent  ofwel  toestemming voor het uitvoeren van  de  medische behandeling.’

Bij het Erasmus MC gaat dit al snel om 15.000 – 20.000 patiënten per jaar. Die patiënten zijn daarvoor, zonder hun reistijd mee te rekenen, zo’n vijf kwartier aanwezig in het ziekenhuis. Voor een gesprek van twintig minuten met de anesthesioloog, maar ook langs de apotheek voor  het controleren van de  medicatie, soms een hartfilmpje of bloeddrukmeting en voor het invullen van een vragenlijst over hun gezondheid, als zij dat thuis nog niet hebben gedaan.

Kennistest

‘Wij denken dat een groot deel van de relatief gezonde patiënten die geopereerd moet worden deze stappen  met behulp van een intelligente vragenlijst  digitaal kan doorlopen vanuit huis. Dit kan dan op een zelf gekozen tijdstip en zonder reis naar het Erasmus MC. Het is daarbij wel belangrijk dat we zeker weten dat zij de voorlichting goed hebben begrepen, dus we zullen naast  vragenlijsten over hun gezondheid die zij digitaal moeten kunnen invullen, een soort kennistest ontwikkelen die onderdeel wordt van het patiëntendossier.’

Struikelblok

‘Een struikelblok is het  informed  consent, want daarvoor is nu nog fysiek contact nodig. Sommige ziekenhuizen laten de patiënten  akkoord geven  vlak voordat zij worden geopereerd. Dat kan, maar is in onze ogen geen optimale situatie. Iemand moet een weloverwogen een beslissing nemen en de tijd krijgen om hierop terug te komen of aanvullende vragen te stellen.’ 

‘Ander belangrijk aspect is het meten van de patiënttevredenheid en veiligheid gedurende het hele proces’, vervolgt Van den Heuvel. ‘We hopen ons onderzoek binnen vier jaar af te ronden en in die tijd met behulp van gegevens uit meer ziekenhuizen te monitoren of hierdoor bijvoorbeeld complicaties toenemen of operaties worden uitgesteld. ’ 

‘Dus het blijft voorlopig mogelijk voor patiënten om langs te komen, als zij dat willen en natuurlijk als wij denken dat dit vanwege de gezondheid van de patiënt noodzakelijk is. Ons uitgangspunt is om in de toekomst hierdoor meer tijd te hebben voor ernstig zieke patiënten waarvoor het belangrijk is om meer onderzoek te doen, voordat we beslissen om te opereren.’